Μότσαρτ - Amandeus:Το φαινόμενο

[ENGLEZOS]

Το 2006 συμπληρώθηκαν 250 χρόνια από τη γέννηση του Μότσαρτ...

TO ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ TOY

1756: Στις 27 Ιανουαρίου γεννιέται στο Σάλτσμπουργκ ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ (Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus επί το ακριβέστερον). Είναι το μικρότερο παιδί του αρχιμουσικού, συνθέτη και μουσικοπαιδαγωγού Λεοπόλδου Μότσαρτ και της συζύγου του Αννας-Μαρίας, το γένος Περτλ. Ο μικρός Βόλφγκανγκ Αμαντέους και η μεγαλύτερη αδελφή του Μαρία-Αννα (ευρέως γνωστή ως Νάνερλ) ήταν τα μόνα από τα συνολικά επτά παιδιά του ζευγαριού τα οποία κατόρθωσαν να επιζήσουν.

1760: Ο μικρός Βόλφγκανγκ Αμαντέους παίρνει τα πρώτα του μαθήματα μουσικής από τον πατέρα του. Για τη σχέση τους έχουν κατά καιρούς γραφεί ουκ ολίγα. Ανθρωπος ευρυμαθής, ο Λεοπόλδος δεν είχε μόνο σοβαρές μουσικές σπουδές· είχε επίσης μελετήσει νομικά και θεολογία. Στο πλαίσιο αυτό ανέλαβε πολύ νωρίς και με υπερβάλλοντα ζήλο και μεθοδικότητα την εκπαίδευση του γιου του, ο οποίος επέδειξε εξαιρετικά πρόωρη ωριμότητα. Σε ηλικία τριών ετών μπορεί να παίξει τσέμπαλο, ενώ στα πέντε του ολοκληρώνει κιόλας την πρώτη του σύνθεση.

1762: Ο Λεοπόλδος αποφασίζει να επιδείξει τις ικανότητες των παιδιών του (η Νάνερλ ήταν επίσης εξαιρετική ερμηνεύτρια τσέμπαλου) στις ευρωπαϊκές Αυλές. Είναι η απαρχή μιας περιόδου συχνών μετακινήσεων όπου ο μικρός Μότσαρτ θα έλθει σε επαφή με πολλές σημαντικές μουσικές προσωπικότητες της εποχής του και θα γνωρίσει διαφορετικά στυλ τα οποία θα επηρεάσουν τη μετέπειτα εξέλιξή του. Αρχικά η οικογένεια επισκέπτεται το Μόναχο και ύστερα τη Βιέννη, όπου παραμένει για μερικούς μήνες. Το «παιδί-θαύμα» εμφανίζεται ενώπιον της αυτοκράτειρας Μαρίας Θηρεσίας.

1763: Εμφανίσεις σε διάφορες πόλεις της Γερμανίας (κάποια από αυτές παρακολουθεί και ο 14χρονος τότε Γκαίτε) στο πλαίσιο ενός μεγάλου ταξιδιού το οποίο διήρκεσε τρία χρόνια και συμπεριέλαβε αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις.

1764: Επίσκεψη στις Βερσαλλίες όπου η οικογένεια Μότσαρτ παραμένει επί δύο εβδομάδες στην Αυλή του Λουδοβίκου του IE΄. Τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου οι Μότσαρτ ταξιδεύουν στο Λονδίνο όπου γίνονται δεκτοί από τον Γεώργιο τον Γ΄. Συνάντηση με τον Γιόχαν Κρίστιαν Μπαχ, υπό την επίδραση του οποίου ο Μότσαρτ θα γράψει τις πρώτες του συμφωνίες. «Σε ηλικία επτά ετών ο σπουδαίος μας Βόλφγκανγκ μοιάζει να έχει κατακτήσει τις γνώσεις και την ωριμότητα ενός ανθρώπου 40 ετών» έγραφε την εποχή εκείνη, γεμάτος ενθουσιασμό, ο πατέρας Λεοπόλδος.

1766: Υστερα από επισκέψεις σε Ολλανδία και Ελβετία, η οικογένεια Μότσαρτ επιστρέφει στο Σάλτσμπουργκ. Την επόμενη χρονιά ταξιδεύει εκ νέου στη Βιέννη.

1768: Ο 12χρονος Μότσαρτ συνθέτει ένα μονόπρακτο singspiel (τύπος γερμανικής όπερας, αντίστοιχος του dramma per musica που αναπτύχθηκε περί το 1700) με τίτλο «Βαστιανός και Βαστιανή», μια παρωδία του έργου του Ρουσό «Ο μάντης του χωριού». Την ίδια χρονιά γράφει και την πρώτη του ιταλική όπερα με τίτλο «La finta semplice» («H ψευτο-απλοϊκή») που παρουσιάζεται την επόμενη χρονιά στο Σάλτσμπουργκ.

1769: Ο 13χρονος Βόλφγκανγκ εργάζεται ως μουσικός στην Αυλή του Σάλτσμπουργκ και ταξιδεύει με τον πατέρα του στην Ιταλία όπου ο Πάπας, προς μεγάλη ικανοποίηση του Λεοπόλδου, χρίζει τον έφηβο συνθέτη ιππότη. H όπερά του «Μιθριδάτης, βασιλιάς του Πόντου» παίχτηκε με μεγάλη επιτυχία στο Μιλάνο το 1770. Για το Μιλάνο εξάλλου γράφτηκε και η όπερα «Λεύκιος Σύλλας», ενώ το 1773 έγινε το τρίτο του ταξίδι στην Ιταλία, απ όπου επέστρεψε στο Σάλτσμπουργκ.

1777: Παράλληλα με τη συνθετική του δραστηριότητα, που πλέον εκτείνεται σε συμφωνίες, κουαρτέτα εγχόρδων, σερενάτες, divertimenti, κοντσέρτα για πιάνο, αλλά και έργα εκκλησιαστικής μουσικής, ο νεαρός Μότσαρτ έχει να αντιμετωπίσει τις δεσμευτικές συνθήκες που του επιβάλλει ο πρίγκιπας-αρχιεπίσκοπος του Σάλτσμπουργκ. Τη χρονιά αυτή φεύγει σε περιοδεία με τη μητέρα του, αφού ο πατέρας του είναι άρρωστος. Επισκέπτονται το Μόναχο, το Αουγκσμπουργκ και το Μανχάιμ όπου γνωρίζει και ερωτεύεται την τραγουδίστρια Αλοΐσια Βέμπερ.

1778: Μητέρα και γιος επισκέπτονται το Παρίσι, όπου τον Ιούλιο του ίδιου έτους η Αννα-Μαρία πεθαίνει. Εχοντας πλέον πάψει να είναι το «παιδί
-θαύμα», ο Μότσαρτ συγκινεί πολύ λιγότερο τους Γάλλους που μοιάζουν απορροφημένοι από την περίφημη βεντέτα Γκλουκ - Πιτσίνι.

1779: H Αλοΐσια απορρίπτει την πρόταση γάμου του Βόλφγκανγκ και αντ" αυτού προτιμά έναν ηθοποιό. Εν μέσω αυξανόμενων διαφωνιών με τον πρίγκιπα-αρχιεπίσκοπο, ο Μότσαρτ εργάζεται ως οργανίστας στην Αυλή και στον καθεδρικό ναό του Σάλτσμπουργκ. Την ίδια χρονιά συνθέτει τη Λειτουργία σε ντο μείζονα KV 317, επονομαζόμενη και «της Στέψης».

1781: Στις 29 Ιανουαρίου η όπερά του «Ιδομενέας» παρουσιάζεται στο Μόναχο. Επιστρέφοντας στο Σάλτσμπουργκ, αντιμετωπίζει για τελευταία φορά τον αρχιεπίσκοπο και παραιτείται. Παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα του, πηγαίνει στη Βιέννη, την αδιαφιλονίκητη μουσική πρωτεύουσα της Ευρώπης, όπου εργάζεται ως ανεξάρτητος μουσικός.

1782: Στις 16 Ιουλίου παρουσιάζεται η «Απαγωγή από το Σεράι» και λίγες ημέρες αργότερα, στις 3 Αυγούστου, ο Βόλφγκανγκ παντρεύεται την Κονστάντσε Βέμπερ, μικρότερη αδελφή της πρώην αγαπημένης του Αλοΐσια. Τα τελευταία εννέα χρόνια της ζωής του θα είναι μια αντιπαράθεση οικονομικών δυσχερειών και εκπληκτικής παραγωγής αριστουργημάτων σε όλα σχεδόν τα είδη.

1784: Στις 21 Σεπτεμβρίου γεννιέται το δεύτερο παιδί του ζευγαριού, ο Καρλ Τόμας, ο οποίος έζησε ως το 1858. Την ίδια χρονιά ο Βόλφγκανγκ γίνεται δεκτός στην τεκτονική στοά «Αγαθοεργία» («Zur Wohlthδtigkeit»).

1785: Το φθινόπωρο της χρονιάς αυτής ο Βόλφγκανγκ αφιερώνει έξι κουαρτέτα εγχόρδων στον Χάιδν. Περισσότερα από 20 χρόνια μεγαλύτερός του, ο εξαιρετικά διάσημος τόσο στη Βιέννη όσο και σε ολόκληρη την Ευρώπη Χάιδν θεωρούσε τον νεότερό του συνθέτη ως τον σπουδαιότερο που γνώριζε. Το ίδιο έτος ο Βόλφγκανγκ αρχίζει να δουλεύει επάνω στον «Φίγκαρο», το πρώτο έργο της περίφημης λυρικής τριλογίας σε συνεργασία με τον λιμπρετίστα Λορέντσο ντα Πόντε.

1786: Την 1η Μαΐου δίνεται η πρεμιέρα των «Γάμων του Φίγκαρο» στη Βιέννη όπου παρ" ότι η όπερα γίνεται δεκτή με ενθουσιασμό, κατεβαίνει ύστερα από εννέα παραστάσεις. Γεννιέται το τρίτο παιδί του, το οποίο ωστόσο θα ζήσει μόλις δύο μήνες. Την ίδια χρονιά παρουσιάζεται στη Βιέννη το μονόπρακτο singspiel «Ο ιμπρεσάριος» («Der Schauspieldirektor») σε «συναγωνισμό» με την όπερα του Σαλιέρι «Πρώτα η μουσική, ύστερα τα λόγια» («Prima la musica, poi le parole»). Για την αντιπαλότητα των δύο συνθετών έχουν ειπωθεί πάρα πολλά, τα οποία εν τούτοις προσφάτως τείνουν να εξετασθούν επί νέας βάσεως.

1787: Μεγάλη επιτυχία του «Φίγκαρο» στην Πράγα. Θάνατος του πατέρα Λεοπόλδου σε ηλικία 68 ετών. Την ίδια χρονιά ο Βόλφγκανγκ συνθέτει το αριστούργημά του «Ντον Τζιοβάνι» - τη δεύτερη όπερα σε συνεργασία με τον Ντα Πόντε - αλλά και την περίφημη «Μικρή νυχτερινή μουσική» («Eine kleine Nachtmusik»).

1789: Το πέμπτο παιδί των Μότσαρτ γεννιέται. Θα διατηρηθεί στη ζωή όμως για μία μόλις ώρα.

1790: Πρεμιέρα της όπερας «Ετσι κάνουν όλες» (τρίτη συνεργασία των Μότσαρτ - Ντα Πόντε) στη Βιέννη και τελευταία μεγάλη περιοδεία του Μότσαρτ στη Γερμανία.

1791: Γεννιέται το έκτο παιδί του συνθέτη (και το δεύτερο που κατάφερε να παραμείνει ζωντανό) το οποίο πήρε το όνομα Φραντς Ξάβερ Βόλφγκανγκ και έζησε ως το 1844. Στις 6 Σεπτεμβρίου δίνεται στην Πράγα η πρεμιέρα της όπερας «H μεγαλοψυχία του Τίτου» και στις 30 του ίδιου μήνα ο «Μαγικός αυλός» παρουσιάζεται στη Βιέννη. Ο Μότσαρτ δουλεύει επάνω στο «Ρέκβιεμ», το οποίο ωστόσο θα αφήσει ημιτελές αφού αρρωσταίνει και παραμένει κλινήρης (το συμπλήρωσε ο μαθητής του Ζισμάιρ). Στις 5 Δεκεμβρίου ο συνθέτης πεθαίνει σε ηλικία 35 ετών και ενταφιάζεται σε ομαδικό τάφο. Οι συνθήκες του θανάτου του αλλά και η βιασύνη να ταφεί με τον τρόπο αυτόν ένας από τους πλέον φημισμένους άνδρες της Βιέννης έχουν οδηγήσει σε διάφορες συγκλονιστικές θεωρίες που παρέχουν έδαφος να πιστέψει κανείς ότι ίσως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο φαίνονται...



Edited By ENGLEZOS on 1273399918

[ENGLEZOS]

Όλες οι παρτιτούρες του Μότσαρτ στο διαδίκτυο

Όλες οι παρτιτούρες του Μότσαρτ διατίθενται δωρεάν στο διαδίκτυο, ύστερα από πρωτοβουλία του Διεθνούς Ιδρύματος Mozarteum του Σάλτσμπουργκ, τη γενέτειρα του συνθέτη, κλείνοντας πανηγυρικά το έτος αφιερωμένο στην 250η επέτειο από τη γέννησή του.

Από τις 12 του μηνός το σύνολο των έργων του αυστριακού μουσουργού, από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του λεγόμενου "βιεννέζικου κλασικισμού", διατίθενται σε παγκόσμια πρώτη. "Με τουλάχιστον 400.000 συνδέσεις τις πρώτες 12 ώρες της ιστοσελίδας, μπορούμε να πούμε ότι η ζήτηση ξεπέρασε τις προσδοκίες μας", υπογράμμισε η Μιριάμ Νέλμαν, εκπρόσωπος του ιδρύματος.

Η πρωτοβουλία αυτή υπό τον τίτλο "NMA Online" (Neue Mozart Ausgabe Νέα Έκδοση του Μότσαρτ), μοναδική στο είδος της υλοποιείται σε συνεργασία με το ινστιτούτο του Λος "Αλτος στην Καλιφόρνια, το Ινστιτούτο Κλασικών Μελετών Packard.

Η ψηφιακή έκδοση βασίζεται στην παραδοσιακή γραπτή έκδοση την οποία επεξεργάζονται από το 1954 μουσικολόγοι διεθνούς φήμης. Η έκδοση αυτή περιλαμβάνει τουλάχιστον 125 λιμπρέτα από παρτιτούρες των οποίων οι πηγές έχουν σχολαστικά επαληθευτεί, σύμφωνα με το ίδρυμα του Σάλτσμπουργκ.

Στην ιστοσελίδα [url=http://dme.mozarteum.at]http://dme.mozarteum.at[/url] (dme προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων στα αγγλικά Ψηφιακή Έκδοση Μότσαρτ) περισσότερες από 600 δημιουργίες του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ (1756-1791), από τις μεγαλύτερες μουσικές ιδιοφυίες όλων των εποχών, έχουν ταξινομηθεί σε 10 σειρές από εκκλησιαστικά άσματα έως κονσέρτα για ορχήστρα, μουσική δωματίου σονάτες για πιάνο.



Edited By ENGLEZOS on 1175631297

[christos]

Ούτε ο υψηλός βαθμός ευφυίας, ούτε η φαντασία, ούτε καν ο συνδυασμός τους δεν οδηγούν στη δημιουργία μιας μεγαλοφυίας.
Αγάπη, αγάπη, αγάπη αυτή είναι η ψυχή της μεγαλοφυίας...
Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ.
Η αγάπη και τα πλούσια συναισθήματα καθοδηγούν τις μεγαλοφυείς εμπνεύσεις...
Πάντα εν...σοφία και...αγάπη...εποίησεν... :)

[ENGLEZOS]

ΕΙΝΑΙ ΒΕΒΑΙΟ: AYTO TO PEKBIEM TO ΚΑΝΩ ΓΙΑ MENA

ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΕΙ ΣΤΗΝ ΚΗΔΕΙΑ MOY

Το μυστήριο του ρέκβιεμ

Κανένα άλλο έργο του Μότσαρτ δεν συνδέεται τόσο άμεσα και εύγλωττα με τη ζωή και τον θάνατο του συνθέτη όσο το ημιτελές Ρέκβιεμ.

Οι καλλιτεχνικές του αρετές, το γεγονός ότι αποτελεί το τελευταίο του έργο, αλλά κυρίως το ζήτημα της αυθεντικότητάς του, έχουν γίνει αφορμή για πλήθος συζητήσεων, από την εποχή της σύνθεσής του ως σήμερα, και έχουν τροφοδοτήσει μιαν ολόκληρη μυθολογία γύρω από τις συνθήκες γραφής του.

Το μυστήριο του Ρέκβιεμ θα παραμείνει άλυτο, παρά τις αναρίθμητες εκτελέσεις και εκδόσεις του έργου, και παρά την ιστορική-επιστημονική έρευνα που χρονολογείται ήδη από τον 19ο αιώνα: ο συνθέτης το πήρε μαζί του στον τάφο για πάντα.

Σήμερα, και παρά τις όποιες δίκαιες ενστάσεις, η κυριότερη ιστορική πηγή και, πολύ περισσότερο, η μοναδική μαρτυρία, παραμένει η ολοκλήρωση της παρτιτούρας αλλά και του έργου από τον νεαρό μαθητή του συνθέτη, Franz Xaver Sussmayr (Φραντς Ξάβερ Ζύσμαϋρ). Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι στο τέλος του 19ου αιώνα ο Μπραμς συμπεριέλαβε ατόφια την εκδοχή αυτή στην έκδοση των Απάντων του συνθέτη.

Η πραγματική ιστορία της γένεσης του έργου είναι γνωστή ήδη από το 1800. Το καλοκαίρι του 1791 ο κόμης Φραντς φον Βάλσεγκ, θέλοντας να τιμήσει τη μνήμη της νεαρής συζύγου του, ανέθεσε στον γλύπτη Γιόχαν Μάρτιν Φίσερ την κατασκευή ενός μαρμάρινου μνημείου και στον Μότσαρτ τη σύνθεση μιας νεκρώσιμης λειτουργίας.

Ο κόμης ήταν ένας ενθουσιώδης, πλην ερασιτέχνης μουσικός, που συνήθιζε να διοργανώνει ιδιωτικές συναυλίες, όπου μεταμφιεσμένος παρουσίαζε έργα άλλων συνθετών ως δικά του. Το ίδιο φαίνεται ότι σκόπευε να κάνει και με το Ρέκβιεμ του Μότσαρτ.

Γι" αυτόν τον λόγο η γραπτή παραγγελία δόθηκε στον συνθέτη ανώνυμα και μυστικά από έναν άγνωστο, πολύ πιθανόν γραμματέα του Βιεννέζου δικηγόρου του κόμη. Το γεγονός αυτό πυροδότησε στα κατοπινά χρόνια διάφορες ιστορίες γύρω από τον άγνωστο μεσάζοντα, ο οποίος αναφέρεται και ως μαύρος αγγελιαφόρος, ουσιαστικά ως ο ίδιος ο Χάρος που προειδοποιεί τον συνθέτη για τον επερχόμενο θάνατό του.

Είναι χαρακτηριστική η ανεκδοτική φιλολογία της εποχής που αναφέρει ότι ο συνθέτης καταπιάστηκε με το Ρέκβιεμ όπως ο Ραφαήλ με τη Μεταμόρφωση - το τελευταίο του έργο, που ολοκληρώθηκε από τους μαθητές του -, συνθέτοντας, συμβολικά, τη δική του μεταμόρφωση, ή μάλλον εξαΰλωση.

Λόγω των ανειλημμένων του υποχρεώσεων στην Πράγα, ο Μότσαρτ ασχολήθηκε με τη σύνθεση του Ρέκβιεμ μόλις τον Σεπτέμβριο του 1791 και αποκλειστικά με αυτό μετά την πρεμιέρα του «Μαγικού Αυλού» στις 30 του ίδιου μήνα. Στις 20 Νοεμβρίου η αρρώστια του (υψηλός πυρετός, τρεμούλιασμα των άκρων και εν συνεχεία παράλυση) τον έριξε στο κρεβάτι, απ όπου μπορούσε να εργαστεί ελάχιστα και με μεγάλη δυσκολία. Στις 5 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου πέθανε αφήνοντας το έργο ανολοκλήρωτο.

Η χήρα του Μότσαρτ, Κονστάντσε, έπρεπε ωστόσο να παραδώσει στον κόμη τη Λειτουργία, για την οποία είχε εισπράξει το μισό ποσό ως προκαταβολή.

Απευθύνθηκε αρχικά στους πιο πεπειραμένους μαθητές του συνθέτη, Φραντς Γιάκομπ Φράιστεντλερ και Γιόζεφ Αϊμπλερ. Παρ" ότι και οι δύο, κυρίως ο δεύτερος, άφησαν τα ίχνη τους στην ενορχήστρωση των πρώτων μερών του έργου, αρνήθηκαν να αναλάβουν ένα τόσο δύσκολο εγχείρημα.

Έτσι δεν έμενε άλλος από τον Ζύσμαϋρ, ο οποίος είχε μάλιστα διατελέσει βοηθός του στη σύνθεση των οπερετικών έργων «Μαγικός Αυλός» και «Η μεγαλοψυχία του Τίτου».

Η πρώτη επίσημη παρουσίαση του ολοκληρωμένου Ρέκβιεμ πραγματοποιήθηκε στις 2 Ιανουαρίου του 1793 εν αγνοία του κόμη, ο οποίος άκουσε για πρώτη φορά το έργο στις 14 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους.

Το ζήτημα της αυθεντικότητας του Ρέκβιεμ προέκυψε αμέσως μετά τον θάνατο του Μότσαρτ ξεπερνώντας τα όρια των άμεσα εμπλεκομένων σε αυτό.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι ο συνθέτης ολοκλήρωσε το τετράφωνο χορωδιακό μέρος μαζί με το μπάσο στα μέρη Introitus («Requiem»), Kyrie, Sequenza, η οποία σταματάει όμως χαρακτηριστικά στο όγδοο μέτρο του «Lacrymosa», και Offertorium και ότι σε ορισμένα σημεία είχε σημειώσει τις μοτιβικές ιδέες για την ενορχήστρωση, για την οποία βέβαια υπήρχαν οι αντίστοιχες ενδείξεις.

Επίσης ενορχηστρωμένα ήταν τα αμιγώς ορχηστρικά χωρία, εισαγωγικά ή περάσματα μεταξύ στροφών του κειμένου της λατινικής Λειτουργίας.

Ίσως το πιο πρωτότυπο στοιχείο του Ρέκβιεμ να παραμένει η αρμονική του γλώσσα. Η επιλογή της ρε ελάσσονος παραπέμπει στον δώρειο τρόπο της σεκουέντσας «Dies irae» (Ημέρα Οργής) και πέρα από κάποιες αρμονικές περιπλανήσεις δεσπόζει σε όλο το έργο και του προσδίδει - σε συνδυασμό με αποτελεσματικά ρυθμικά σχήματα - αυτόν τον παθητικό, ενίοτε δαιμονικό, χαρακτήρα.

Και σε αυτό το σημείο δεν μπορεί κανείς να μην παρασυρθεί από τη μακρόχρονη μυθολογία που στοιχειώνει το έργο: η παραγγελία του Ρέκβιεμ ήταν τελικά ένα μακάβριο παιχνίδι της μοίρας και ο συνθέτης έβαλε στο κύκνειο άσμα του, ίσως συνειδητά, όλη τη μαεστρία του.

Αυτές τις ¶γιες ημέρες το Ρέκβιεμ είναι πάντα επίκαιρο και όταν κανείς το ακούει αισθάνεται μια Θρησκευτική αύρα να βγαίνει μέσα από κάθε νότα του.

Για κάποιο παράξενο λόγο θέλω να το ακούω πάντα τη Μ.Παρασκευή...



Edited By ENGLEZOS on 1175632070

[ENGLEZOS]

"Οι μασονικοί συμβολισμοί στο έργο του"r

Του Aλέξανδρου Χαρκιολάκη

H μουσική παραγωγή του Μότσαρτ υπήρξε πάντοτε ένα ζήτημα εκτενούς σχολιασμού από τους μουσικολόγους και τους μουσικογράφους.

H συνθετική του δεινότητα εκτεινόταν σχεδόν σε όλα τα είδη μουσικής σύνθεσης που ήκμαζαν εκείνη την εποχή (είχε γράψει ακόμη και μουσική για παντομίμα) και η σκηνική μουσική δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση.

Θα πρέπει να πούμε εξαρχής ότι ο «Θάμος» δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι κατέκτησε μια θέση στο ρεπερτόριο των συμφωνικών ορχηστρών του 20ού αιώνα.
Μάλλον το αντίθετο ισχύει.

H, αρχική, σύνθεση της μουσικής για το έργο του Τομπίας Γκέμπλερ (1726-1786) «Θάμος, Βασιλιάς της Αιγύπτου» έγινε το 1773 αλλά υπήρξαν αναθεωρήσεις της κατά τα έτη 1775-6 και 1779-80, όπου κάποια από τα χορωδιακά αλλά και τα ορχηστρικά μέρη ξαναγράφτηκαν.

Όπως έχει καταδείξει η έρευνα, η μουσική του Μότσαρτ δεν ήταν η πρώτη που πλαισίωσε το έργο του Γκέμπλερ. Ο συνθέτης που αρχικά ασχολήθηκε με τον «Θάμο» ήταν ο Γιόχαν Τομπίας Σάτλερ, ο οποίος πέθανε το 1774 στη Βιέννη.

Το πρωτογενές υλικό του Γκέμπλερ προέρχεται από έναν αρχαίο αιγυπτιακό μύθο. Ο Γκέμπλερ δημιούργησε ένα θεατρικό έργο βασιζόμενος σε μια κλασική δραματική συνταγή, αυτή της αντιπαράθεσης του καλού (Θάμος) με το κακό (Φέρον), γεγονός που δεν ξενίζει τον γνώστη των θεατρικών αλλά και οπερατικών πρακτικών της εποχής.

Στόχος του συνθέτη λοιπόν ήταν να αποτυπώσει μουσικά τη σκηνική δράση που εκτυλισσόταν. Ως κύριο εκφραστικό μέσο στο συγκεκριμένο έργο ο Μότσαρτ χρησιμοποίησε την ορχήστρα και δευτερευόντως τη χορωδία και τον σολίστ (μπάσος). Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν πρόκειται για μια όπερα αλλά για ένα θεατρικό έργο που επενδύεται μουσικά.

Το πρώτο που κάνει ιδιαίτερη εντύπωση είναι το μέγεθος της ορχήστρας που χρησιμοποιείται από τον Μότσαρτ. Αυτό δικαιολογείται φυσικά λόγω της προσπάθειας του συνθέτη να έχει όσο το δυνατόν περισσότερα ηχητικά «όπλα» ώστε να δημιουργεί τα ανάλογα ηχητικά αποτελέσματα.

Επίσης έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς τις «αναφορές» που γίνονται σε μελλοντικά έργα του συνθέτη. Μελωδικά και ρυθμικά σχήματα που αργότερα θα χρησιμοποιηθούν στις όπερες «Ιδομενέας, Βασιλιάς της Κρήτης», «Ντον Τζιοβάνι» και «O μαγικός αυλός» διαφαίνεται ότι τριγυρίζουν στο μυαλό του Μότσαρτ από πολύ νωρίς.

Ακόμη οι μασονικοί συμβολισμοί είναι ένα γεγονός που δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε σε καμία περίπτωση. Ο «Θάμος» είναι ένα μασονικό έργο, είτε το δούμε ως θεατρικό είτε ως μουσικό.

Είναι άλλωστε γνωστό ότι και ο Γκέμπλερ ήταν ελευθεροτέκτονας. Και μόνο ότι το έργο διαδραματίζεται στην αρχαία Αίγυπτο (οι τεκτονικές τελετές έχουν επηρεαστεί από τις αρχαίες αιγυπτιακές τελετές) είναι ένα βάσιμο στοιχείο για τη τεκτονική ταυτότητα του έργου.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως μας ενδιαφέρουν οι μασονικές αναφορές που ενυπάρχουν στη μουσική. Για παράδειγμα, στο ιντερλούδιο μετά την πρώτη πράξη ακούμε τρεις επαναλαμβανόμενες συγχορδίες στα πρώτα μέτρα που παραπέμπουν ευθέως στο 3, αριθμό συμβολικό των τριών αρχών του τεκτονισμού: Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη.

Ανάλογο μουσικό κείμενο υπάρχει και στον «Μαγικό αυλό», έργο το οποίο έχει βρεθεί πολλές φορές στο κέντρο της μουσικής διερεύνησης της μασονικής ταυτότητας του Μότσαρτ. Επίσης δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί σύμπτωση ότι ο μόνος χαρακτήρας ο οποίος έχει σόλο άρια στο έργο είναι ο μπάσος, δηλαδή ο Σέθος, ιερέας του Ναού του Ηλιου.

Είναι γεγονός ότι για το συγκεκριμένο έργο δεν έχει υπάρξει ιδιαίτερη μνεία στο διεθνές μουσικό στερέωμα. Παρ" όλα αυτά, εκτός από την όποια μουσική αξία και ωραιότητα, η οποία είναι τελικά ένα υποκειμενικό γεγονός στην τέχνη, που έχει το συγκεκριμένο μουσικό πόνημα, εν τούτοις προσφέρει στον ενδιαφερόμενο μια ανεκτίμητη δυνατότητα: να ανατρέξει στις πηγές και τελικά να κατοπτεύσει το συνθετικό παρελθόν άλλων σημαντικών έργων του συνθέτη, όπως για παράδειγμα της όπερας «O μαγικός αυλός».

Εφόσον λοιπόν ο «Θάμος» αποτελεί μια σημαντική πηγή γνώσης για τον ερευνητή ίσως θα πρέπει να αποκτήσει και την ανάλογη θέση που του αρμόζει στις αίθουσες συναυλιών ώστε να κριθεί και ως μουσικό αποτέλεσμα.

Πηγή:Το ΒΗΜΑ
* Ο κ. Αλέξανδρος Χαρκιολάκης είναι μουσικολόγος στη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη».

[ENGLEZOS]

Η πιο γνωστή συμφωνία του Μότσαρτ είναι σίγουρα η 40η.
Είναι η συμφωνία με τις χιλιάδες εκτελέσεις από τις μεγαλύτερες ορχήστρες του κόσμου.
(Μέχρι και σε χασάπικο την διασκεύασε τη δεκαετία του '70 ο Μάνος Χατζηδάκης)

Η εισαγωγή της σε .mp3:

Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ
Συμφωνία Αρ.40 σε Σολ Ελάσσονα (Εισαγωγή)
Παίζει η Oρχήστρα του Φεστιβάλ Μότσαρτ,
υπό τη διεύθυνση του Richard Edlinger

[url=http://www.sed.gr/library/Amandeus40.mp3]Συμφωνία Αρ.40 σε Σολ Ελάσσονα[/url]
Ο Μότσαρτ σε όλο του το μεγαλείο!!!



Edited By ENGLEZOS on 1180080906

[ENGLEZOS]

Από τη συλλογή μας δεν θα μπορούσε να λείπει και το "μαγικό" Ρέκβιεμ.
Ο Μότσαρτ άρχισε να το γράφει τον Ιούνιο του 1791, αλλά δεν πρόλαβε να το τελειώσει.Τον πρόλαβε ο θάνατος.
Τελείωσε ολοκληρωτικά μόνο το πρώτο κομμάτι (Ρέκβιεμ-Κύριε)
το οποίο και θα ακούσουμε σε .mp3
Δούλεψε επίσης αρκετά από τα υπόλοιπα κομμάτια χωρίς όμως να τα ολοκληρώσει.

Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ
Ρέκβιεμ σε Ρε Ελάσσονα
Πρώτο μέρος:Κύριε, ολοκληρωμένο από τον συνθέτη.
Παίζει η Συμφωνική Ορχήστρα της Ουγγαρίας, υπό τη διεύθυνση του Janos Ferencsik
Εκκλησιαστικό όργανο:Sandor Margittay
Χορωδία: Hungarian Radio and Television Chorus
Σοπράνο:Magda Kalmar
Κοντράλτο:Klara Takacs
Τενόρος:Gyorgy Korondy
Μπάσος:Jozsef Gregor

[url=http://www.sed.gr/library/Requiem1.mp3]Ρέκβιεμ σε Ρε Ελάσσονα (Εισαγωγή:Κύριε)[/url]
Το πιο κλασσικό δείγμα της μουσικής μεγαλοφυίας του Μότσαρτ.
Το τρίτο μέρος της εισαγωγής είναι πραγματικά "μαγικό"!!!
Θα το καταλάβετε γιατί αρχίζει (και επαναλαμβάνει) τις τρεις λέξεις:
"Κύριε Θεέ υμών" Στα Ελληνικά!!!
Προσέξτε τις φωνές, της εκπληκτικής Ουγγρικής χορωδίας,οι οποίες
κυριολεκτικά απογειώνουν το έργο, του μεγάλου συνθέτη.



Edited By ENGLEZOS on 1180174213

[ENGLEZOS]

Ένα διάσημο μαρς του Μότσαρτ είναι το:
[url=http://www.youtube.com/watch?v=q9oI9OPQeGs&feature=related]Αλά Τούρκα[/url]
Με χιλιάδες εκτελέσεις...

Πολύ γνωστό επίσης είναι το κονσέρτο Νο 21 για πιάνο
σε Ντο μείζονα:
[url=http://www.youtube.com/watch?v=HezRbC-IYFw]Piano Concerto No. 21 in C major[/url]

Η Συμφωνία Νο 25:
[url=http://www.youtube.com/watch?v=1xt-zp3fefo&feature=related]Symphony No. 25 [/url]

Οι περίφημοι "Γάμοι του Φίγκαρο":
[url=http://www.youtube.com/watch?v=8OZCyp-LcGw&feature=related]The Marriage of Figaro [/url]



Edited By ENGLEZOS on 1273400706